Ik schrijf regelmatig over de betekenis van artikel 24 WOR voor het op de kaart zetten van de medezeggenschap in een onderneming en houd ook regelmatig workshops en lezingen over dit thema. Steevast stel ik dan de vraag aan de orde of en hoe de OR zich op dit belangrijke overleg voorbereidt… En dan blijft het vaak stil. Toch staat de WOR vol met aanwijzingen hoe de OR zich kan voorbereiden. Maar dan moet deze wel echt uit zijn op een bespreking van de algemene gang van zaken en niet slechts een monoloog van de bestuurder.
Met de benen op tafel?
Ik kom nog regelmatig de aanduiding tegen van het ‘benen-op-tafel-overleg’, als men de bespreking van de algemene gang van zaken bedoelt. Veel ondernemingsraden zien dit als een moment om eens even zonder agenda en formele verantwoordelijkheden met elkaar en de bestuurder van gedachten te wisselen. Ook wordt dit gezien als een informele kennismaking met de raad van commissarissen. En dat zijn zeker nuttige momenten, maar zo is artikel 24 niet bedoeld.
Wezenlijke invloed
Al eerder heb ik in deze blog-reeks betoogd dat de bestuurder tijdens dit overleg verantwoording aflegt over de afgelopen periode en de OR meeneemt in zijn plannen voor de toekomst. Voor de raad van commissarissen is dit overleg een belangrijke bron van informatie om een eigen oordeel te kunnen vormen over hoe het toegaat in de onderneming. Voor de OR zou dit overleg een belangrijke opstap moeten zijn naar ‘wezenlijke invloed’, zoals de WOR dat op verschillende plaatsen benadrukt. Maar dat wordt de OR ook niet zomaar in de schoot geworpen.
Sociale en economische informatie samenbrengen
Als je het overleg over de algemene gang van zaken slim plant, kun je het met de jaarlijkse plannings- en beleidscyclus gelijk laten lopen. Het moment dat de jaarrekening wordt opgesteld, kun je dan als OR gebruiken om je bij te laten praten over de financiële resultaten en plannen. Het kan geen kwaad om ook voor de OR een financieel dashboard te laten ontwikkelen, met kengetallen die je jaarlijks in de gaten houdt. Dat hoeven geen puur financiële cijfers te zijn, maar bijvoorbeeld cijfers die aanvullend zijn: als de onderneming financieel succesvol was in de afgelopen periode, ging dat dan ook gepaard met een prettige werksfeer, een verlaging van de werkdruk of een toename van personeel? Door zo verschillende indicatoren te ontwikkelen en de financiële en sociale werkelijkheid met elkaar in verband te brengen, kun je als OR ook een beeld scheppen van de gang van zaken in de onderneming. De WOR biedt hiervoor diverse bouwstenen, maar je moet ze wel even goed afstoffen en oppoetsen, bijsnijden en aanvullen, voordat je ermee kunt werken. Zo is de ondernemer niet alleen verplicht ok de financiële jaarstukken aan de OR ter beschikking te stellen, maar ook sociale informatie op maat te verstrekken. Kijk artikel 31 a t/m f WOR er maar eens op na en ga eens met een adviseur een dagje stoeien om hier een mooi pakket aan informatie uit samen te stellen, waarmee je als OR ook echt wat te bespreken hebt met de hoge dames en heren van het bestuur en toezicht. Waarom moeten er, in aanwezigheid van de commissarissen, alleen maar ronkende verhalen door de bestuurder worden gehouden? De OR is als geen ander deskundig als het gaat om de algemene gang van zaken in de onderneming.
Maatschappelijke taken
Behalve het bespreken van de informatie die de OR ter voorbereiding van het overleg aandraagt, heeft de OR ook de taak om te bevorderen dat allerlei maatschappelijke zaken in de onderneming goed worden aangepakt. De OR dient, om het eens anders te zeggen, te bevorderen dat de ondernemer zich gedraagt als een goed werkgever, die een maatschappelijke verantwoordelijkheid ruimhartig kan invullen en duurzaamheid en rechtvaardigheid inhoud weet te geven. Een creatieve interpretatie van de taken die de OR in het kader van artikel 28 WOR heeft opgedragen gekregen kan helpen om de actuele thema’s op de agenda van de overlegvergadering te krijgen. Op die manier kan het overleg over de algemene gang van zaken uitgroeien tot een plek waar het bestuur van de onderneming verantwoording aflegt aan en in dialoog treedt met zijn medewerkers. Een goed voorbereide en alerte ondernemingsraad kan hierin het voortouw nemen.
Lees meer in deze Practice Note m.b.t. het art. 24 WOR overleg.
Hans Hautvast, consultant bij OR-Coach.nl
Hans.hautvast@or-coach.nl
iDeal