AI voor juristen: bulldozeren of precisiewerk?

"AI maakt advocaten overbodig." - "Rechtspraak door robots binnen vijf jaar."  

Herken je die mengeling van fascinatie en argwaan als dit soort krantenkoppen weer voorbijkomen? De beloftes over AI zijn groot, maar de vraagtekens ook. Wat betekent AI nou concreet voor de juridische praktijk? 

Generieke AI wordt inmiddels ingezet voor allerlei juridische taken. Maar dat is als een bulldozer gebruiken om je tuin aan te harken: soms overbodig, vaak onnauwkeurig en in sommige gevallen ronduit problematisch. 

De bulldozer in de rechtszaal

 Dit werd duidelijk in een recente uitspraak van de Rechtbank Gelderland (ECLI:NL:RBGEL:2024:3636). De kantonrechter schreef letterlijk: "De kantonrechter schat, mede met behulp van ChatGPT, de gemiddelde levensduur van zonnepanelen uit 2009 op 25 à 30 jaar." Ook voor de gemiddelde kWh-prijs leunde hij op ChatGPT. Een keuze die tot discussie leidde, juist omdat ChatGPT (op dat moment nog) geen verifieerbare bronnen kon citeren en regelmatig 'hallucinaties' produceert. Simpel gezegd: het verzint met groot zelfvertrouwen feiten die nergens op gebaseerd zijn. 

Precisie-instrumenten voor juristen 
 

Waar ligt dan de toegevoegde waarde van AI in de juridische praktijk? In een AI-tool die speciaal is ontwikkeld voor juridische taken. Geen bulldozer, maar een precisie-instrument. Een tool die in seconden relevante jurisprudentie vindt, zelfs wanneer andere terminologie wordt gebruikt. Die in complexe contracten inconsistenties opspoort of die documenten kan analyseren tijdens due diligence, mét juridisch oog voor detail. 

AI is geen magische oplossing voor alles. Generieke AI werkt prima voor brainstormen of teksten herformuleren. Maar voor juridische analyses laat juist een gespecialiseerde tool zien waar het om draait: juridische context begrijpen en betrouwbare bronnen leveren.   

De vraag die je jezelf moet stellen is niet óf je AI gaat gebruiken, maar welke AI je kiest. Want laten we eerlijk zijn: de kantonrechter die ChatGPT raadpleegde over zonnepanelen zal niet de laatste zijn die met digitale blauwe plekken thuiskomt. Weten wanneer je een AI-bulldozer of een juridisch precisie-instrument nodig hebt - dat is het verschil tussen een jurist van gisteren en een jurist van morgen. 
 
Weten wat juridische AI voor jou kan betekenen? Lees meer over GenIA-L

Over de auteur  
Koen Aarns is AI Product Owner bij Lefebvre Sdu. Hij werkt continu aan het nog slimmer maken van GenIA-L: de gespecialiseerde AI-tool voor juristen en fiscalisten.