Inzicht in de markt met Advocatie

8 oktober 2020

Met honderden contacten in de advocatuur en notariaat heeft Advocatie een enorm inzicht in de juridische dienstverlening. En het zou jammer zijn om dit inzicht niet met de wereld te delen. Advocatie doet dan ook graag onderzoek onder de lezers. Zo ook het jaarlijkse en meest recente onderzoek: Werken in de Advocatuur en het Notariaat. Advocatie deed begin deze zomer onderzoek waar een groot deel advocaten en notarissen heeft meegedaan. We praten bij met Joris Rietbroek, senior redacteur van Advocatie.nl

Voor iedereen met de nodige dosis nieuwsgierigheid is onderzoek doen één van de leukste bezigheden die er zijn. Waarom doet Advocatie onderzoek?

Dit onderzoek onder advocaten en notarissen doen we al vele jaren. Met een vragenlijst willen we te weten komen hoe zij hun dagelijks werk beleven, wat hun omzetten en inkomens zijn en tegen welke problemen zij aanlopen. Wat zijn hun zorgen, zeker in deze coronatijd? De respons op de onderzoeksvragen geeft ons zo een beeld hiervan. Tegelijkertijd willen we met dit onderzoek lezers waar mogelijk inspireren en zelfs een steentje bijdragen aan verbeteringen waar iedereen profijt van heeft.

Welke onderzoeksmethodes zijn toegepast? Hoe heeft Advocatie onderzoek gedaan?

Voor het onderzoek hebben we van half juni tot half augustus 2020 twee enquêtes online gezet, voor zowel advocaten als notarissen, en uitgesplitst naar ondernemers/zelfstandige advocaten en notarissen, en naar advocaten en kandidaat-notarissen in loondienst. We hebben hen onder meer bevraagd op hun inkomen, hun verwachtingen ten aanzien van het economisch klimaat, welke factoren zij belangrijk vinden in hun werk (van salaris tot sfeer), welke secundaire arbeidsvoorwaarden ze belangrijk vinden, en uiteraard welke invloed de coronacrisis heeft gehad op hun werk, werkplezier en hun praktijk. De onderzoeksresultaten zijn verwerkt door een extern bureau. Op basis van de input uit de ‘coronavragen’ hebben we enkele advocaten en een notaris nader geïnterviewd over hun ervaringen in coronatijd.

Uit jullie onderzoek is gebleken dat advocaten en notarissen het economisch klimaat de meeste zorgen geeft, terwijl de omzet stijgt. Waar komt die onzekerheid dan vandaan?

Bij veel kantoren is de omzet in het afgelopen jaar inderdaad gestegen, en tot nu toe zijn de financiële klappen voor de gehele juridische dienstverlening als gevolg van de coronacrisis beperkt gebleven. Strafrechtkantoren zagen hun omzet dit voorjaar wel nagenoeg stilvallen omdat de rechtbanken dicht gingen en duizenden zaken sindsdien zijn uitgesteld. Grote kantoren hebben gevoeld hoe de markt voor fusies en overnames is afgeremd, maar secties arbeidsrecht kregen het juist heel druk. In algemene zin baart het advocaten en notarissen zorgen dat de échte economische gevolgen van de corona-uitbraak nog moeten volgen, vermoedelijk volgend jaar. Dit kan een verminderde vraag naar juridische diensten tot gevolg hebben.

Welke resultaten heeft Advocatie echt verrast?

Geen grote verrassingen, het is ons wel opgevallen hoe verschillend de coronacrisis door respondenten ervaren is, wel mede afhankelijk van hun vakgebied. Strafrechtadvocaten zijn zeer kritisch op het sluiten van de rechtbanken, wat mede hun omzetverlies heeft veroorzaakt. Er zijn ook respondenten, zowel advocaten als notarissen, die aangeven de crisis als leerzaam te hebben ervaren. Zij vinden het zelfs positief dat de crisis innovatie heeft versneld. Opeens moest immers iedereen thuiswerken en bijvoorbeeld digitaal met cliënten overleggen, terwijl dit voor de crisis nog maar mondjesmaat gebeurde.

Strafrecht was in het begin van de coronacrisis vrijwel volledig stilgelegd. Dit moet bij advocaten en notarissen voor kopzorgen hebben gezorgd, maar ook bij Advocatie moet dit wel een omslag zijn geweest. Hoe hebben jullie dit gemerkt op de redactie?

Als redactie hebben wij het onveranderd druk gehad met het berichten over het effect van corona op het werk van advocaten- en notariskantoren, van artikelen over de genoemde sluiting van de gerechtsgebouwen in Nederland tot bezuinigingen bij de internationale topkantoren en ervaringen op de Zuidas met thuiswerken, wat ook bij deze grote kantoren plots prima bleek te kunnen Ook publiceerden we veel arbeidsrecht updates in het kader van overheidssteun, zoals de NOW- en de TOZO-regeling, in samenwerking met de vakredactie van Sdu.

In dit onderzoek worden alleen advocaten en notarissen onderzocht. Zijn er geen duidelijke verschillen tussen advocaten en notarissen?

Zeker wel: notarissen geven bijvoorbeeld aan dat zij meer dan advocaten op kantoor zijn blijven werken Dat moeten zij ook, bijvoorbeeld om akten te passeren in aanwezigheid van cliënten. Opvallend is ook dat notarissen meer face-to-face cliënten zijn blijven spreken, waar bij negen op de tien advocatenkantoren (bijna) alle contacten opeens digitaal verliepen.

Welke onderzoeken kunnen we in de toekomst verwachten van Advocatie?

Aan het eind van ieder jaar laten we het onderzoek De Stand van de Advocatuur en het Notariaat uitvoeren, te publiceren in het nieuwe jaar. Het behelst cijfers over de grootste kantoren van Nederland, de totale groei van de zakelijke topadvocatuur, man-vrouwverhoudingen bij de grote kantoren en aantallen advocaat-stagiairs die er worden opgeleid. We verwachten dat de coronacrisis voor enkele verrassende wendingen gaat zorgen in dit onderzoek, al is in deze bijzondere tijden natuurlijk niets zeker….