Op 22 januari van dit jaar publiceerde de Volkskrant een artikel van Europarlementariër Paul Tang, getiteld ‘EU moet via belastingen vuist maken tegen Trump’. In het artikel beschrijft Tang de druk die door Trump op Macron wordt uitgeoefend om de Franse belasting op digitale diensten terug te draaien, onder andere door met hoge Amerikaanse importtarieven op Franse wijn en handtassen te dreigen. ‘Alleen als we ons als Europa niet uit elkaar laten spelen, kunnen we Trump op andere gedachten brengen en een complete botsing voorkomen’, aldus Tang. Tang schakelt vervolgens door naar het initiatief van de OECD inzake ‘the Tax Challenges Arising from the Digitalisation of the Economy’. Tang roept de Europese landen op zich in te zetten voor een ambitieus internationaal akkoord. ‘Lukt dat niet? Dan moeten we snel met onze eigen, liefst EU-brede maatregelen komen. Alleen op deze manier blijven we pestkoppen zoals Trump de baas.’ De oproep van Tang had niet het gewenste effect. Op 23 januari berichtte nrc.next dat Macron tijdens een telefoongesprek met Trump de Franse ‘digitaks’ had weggeven, althans niet zou heffen over 2020, in ruil waarvoor Trump af zou zien van nieuwe importheffingen op Franse exportproducten. Of de Franse heffing in de toekomst actueel zou worden, eventueel met terugwerkende kracht, zou afhangen van het lot van het voorstel van de OECD in 2020. Op de dag dat de oproep van Tang werd gepubliceerd, kwam ook de Fransman Thomas Piketty in het nieuws. Niet vanwege zijn nieuwste werk, Kapitaal en Ideologie, maar vanwege huiselijk geweld. In 2009 had hij zijn toenmalige echtgenote het huis uit geduwd waarbij zij kennelijk tegen het deurslot was gevallen. Volgens zijn toenmalige echtgenote was het geen eenmalig, ongelukkig incident. Piketty zou haar een jaar lang regelmatig hebben geslagen. Toen in de loop van februari 2020 in Nederland het publicitaire geweld losbarstte naar aanleiding van het nieuwste boek van Piketty, kwam het thema huiselijk geweld opvallend genoeg niet meer aan bod.
De band tussen Tang en Piketty
Wat Tang en Piketty verbindt zijn de thema’s Europa en belastingen. Eind 2018, in de aanloop naar de verkiezingen voor het Europese Parlement in mei 2019, was Piketty een van de initiatiefnemers van het zogenoemde Manifest voor de democratisering van Europa. Het manifest en de daarbij horende ontwerptekst voor een Verdrag inclusief diverse toelichtingen, is te vinden op de site www.tdem.eu. Het in 2019 verschenen boek How to Democratize Europe bevat ook een hoofdstuk dat aan het manifest is gewijd. Het initiatief heeft in de aanloop naar de verkiezingen voor het Europese Parlement niet of nauwelijks aandacht gekregen in Nederland. Dat is naar mijn mening met name veroorzaakt door het feit dat de initiatiefnemers een samenvatting van het manifest wel in bijvoorbeeld Britse, Franse, Duitse, Spaanse en Italiaanse dagbladen hebben gepubliceerd, maar voor zover ik weet niet in Nederlandse dagbladen. Wat ook niet zal hebben geholpen, is het feit dat de site, die pretendeert zich tot alle Europeanen te richten, in veel taalversies kan worden gelezen, bijvoorbeeld in het Frans, Duits, Engels, Italiaans, Spaans, Portugees, Zweeds, Pools, Tsjechisch en Grieks, maar niet in het Nederlands. Dit geeft mijns inziens ook wel aan dat Piketty c.s. in Nederland geen vruchtbare bodem voor hun initiatief dachten te kunnen vinden. Het manifest is het vervolg op een initiatief van veertien Franse intellectuelen uit 2014 waaronder Piketty. De Fransen reageerden daarmee op een eerder gelijksoortig initiatief van Duitse intellectuelen uit 2013, de zogenoemde Glienicker Gruppe. De titel van het manifest uit 2018 is gelijkluidend aan een in 2016 door Yanis Varoufakis gelanceerd manifest. Er is echter geen aantoonbaar verband tussen het initiatief van Varoufakis uit 2016 en het initiatief van Piketty c.s. uit december 2018.
Dit is het eerste deel van een NTFR Opinie geschreven door mr. F. van Horzen. De volledige opinie kunt u hier inzien. Deze Opinie is opgenomen in NTFR nummer 14 van 2 april 2020 (NTFR 2020/873).
iDeal