More from 'Prof.mr.dr. J.L.M. Gribnau'

Van de overheid en tal van andere organisaties zoals ondernemingen wordt tegenwoordig verantwoord gedrag verwacht. Instituties en organisaties die macht en invloed hebben op ons leven dienen daar op een verantwoorde manier mee om te gaan. Dat vraagt om good governance en moreel verantwoord gedrag. Verantwoording afleggen en transparantie zijn hierbij onontbeerlijk. Dat geldt ook voor de fiscaliteit. In deze Opinie schetst prof.mr.dr. J.L.M. Gribnau enige ontwikkelingen en zet deze (opiniërend) in een bredere context.

De wetgever en de Belastingdienst gebruiken beide bepaalde instrumenten om de burger te prikkelen tot bepaald gedrag. De wetgever gebruikt fiscale snoepjes om de burger te sturen. De wet bevat ook diverse sancties om te belastingplichtige te prikkelen tot naleving van zijn fiscale verplichtingen. Daarnaast maakt de Belastingdienst gebruik van ‘nudges’ om de burger te helpen bij het nakomen van zijn fiscale verplichtingen. Prof.mr.dr. J.L.M. Gribnau vraagt zich in de NTFR Opinie van deze week af of deze steeds toelaatbaar zijn.

Volgens prof. mr. dr. J.L.M. Gribnau ontmoet het denken van Machiavelli vaak de nodige argwaan. Ten onrechte; hij maakt een fundamentele spanning en wisselwerking zichtbaar tussen macht en vertrouwen. Zorgvuldig balanceren kan daarom zorgen voor legitimiteit. Die spanning tussen het vermogen om krachtig en doortastend op te treden en vertrouwen is ook voor de fiscaliteit van belang.

Nothing of value – not life itself – could go without taxation

Fiscalisten voelen zich vaak ongemakkelijk zodra het over fiscale ethiek gaat. De fair share discussie is daar een voorbeeld van. Ethiek is echter inherent aan het belastingrecht – dus ook het gebruik daarvan.