Fiscaal Recht

In een brief van de staatssecretaris van Financiën van 6 september 2019 zijn de contouren geschetst van aanpassingen van het huidige box 3-stelsel die in het bijzonder erop gericht zijn belastingplichtigen met vooral of uitsluitend spaargeld tegemoet te komen. In deze bijdrage gaat prof.dr. R.P.C. Cornelisse in op enkele aspecten die samenhangen met de voorgenomen introductie van een aparte vermogenscategorie omvattende schulden. Ten slotte zal hij een alternatief aanpassingsvoorstel van het huidige box 3-stelsel schetsen.

Op 17 december 2019 heeft de Eerste Kamer de Wet implementatie EU-richtlijn meldingsplichtige grensoverschrijdende constructies aangenomen. Een van de weinige bepalingen die specifiek op de Nederlandse praktijk zijn toegesneden, is het nieuwe zevende lid van art. 16 AWR. Op grond daarvan worden gegevens en inlichtingen die de inspecteur niet anders dan ingevolge de meldingsplicht van DAC6 bekend zijn geworden, voor de navordering geacht feiten te zijn die de inspecteur niet (redelijkerwijs) bekend (hadden kunnen) zijn. Het is dus een uitzondering op de hoofdregel dat voor navordering een nieuw feit is vereist.

‘Gooi geen oude schoenen weg voordat je nieuwe hebt!’ Als we daaraan toevoegen: ‘en zeker weet dat die nieuwe goed passen’, lijkt het gezegde op maat gemaakt voor de problematiek sinds de afschaffing in mei 2016 van de Verklaring arbeidsrelatie (VAR). De maatschappelijke chaos die daarna ontstond kon slechts (enigszins) worden beteugeld door de afkondiging van een tijdelijk handhavingsmoratorium, dat overigens keer op keer verlengd moest worden; recentelijk nog weer tot 1 januari 2021.  Een handhavingsmoratorium van een wet – de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) – waar nota bene strikt genomen niets aan te handhaven valt.

Kunst in de btw en het douanerecht: het blijft mij fascineren. Ik heb hier al eerder over gepubliceerd,  maar het Regards Photographiques-arrest van het HvJ van 5 september 2019  biedt voldoende nieuwe aanknopingspunten om het onderwerp weer eens af te stoffen en deze Opinie te wijden aan het begrip kunst in het douanerecht en de btw in relatie tot fotografie. Bovendien lijkt het arrest de vraag of peepshows kunnen worden beschouwd als toneelvoorstelling in de zin van Tabel I, post b.14 bij de Wet op de omzetbelasting 1968 (Wet OB 1968) nieuw leven in te blazen.

In de NTFR Opinie van deze week gaat dr. Frederik Boulogne in op de principal purpose test (hierna: PPT). Met de principal purpose test van art. 7 MLI beschikt de inspecteur over een krachtig wapen tegen verdragsmisbruik. De PPT werkt als verplichte minimumstandaard door in nagenoeg alle door Nederland gesloten – en door het MLI gedekte – verdragen. Het venijn van de PPT zit hem in de vrij lichte subjectieve toets (‘een van de voornaamste doelen’) en de gunstige bewijspositie voor de inspecteur.

Met ingang van 1 januari 2019 trad de (lease)accounting-richtlijn IFRS 16 in werking. De richtlijn vervangt IAS 17 volgens welke standaard een operational-leaseovereenkomst enkel tot gevolg had dat de jaarlijks verschuldigde leasetermijnen ten laste van het resultaat konden worden gebracht. Deze verwerkingswijze verschilde in dat opzicht niet van de wijze waarop huurovereenkomsten volgens goed koopmansgebruik de jaarwinst beïnvloeden. Dr. W. Bruins Slot gebruikt deze NTFR Opinie om aandacht te vragen voor de beslissing van de staatssecretaris om het huurders niet toe te staan de huurovereenkomst conform IFRS 16 op de fiscale balans op te nemen.

Het wetsvoorstel ‘Excessief lenen van de eigen bv’ zal in maart 2020 naar de Tweede Kamer gestuurd worden, las dr. D. Molenaar in de Planningsbrief 2020 van het Ministerie van Financiën. Hij was heel benieuwd, want er was veel kritiek op het conceptwetsvoorstel waarover in maart 2019 een internetconsultatie heeft plaatsgehad. Wat gaat er uit de ‘black box’ van Financiën komen, hebben ze zich er iets van aangetrokken? In deze Opinie deelt hij zijn ervaringen en ideeën; misschien kunnen ze nog mee in de overwegingen.

Aangekomen bij het einde van het jaar, neemt prof.mr. G.T.K. Meussen even de tijd om de balans op te maken van het jaar 2019 en een vooruitblik te geven op het jaar 2020. Het einde van het jaar maakt altijd een beetje weemoedig, geeft een besef van het verglijden der jaren, maar maakt ook weer benieuwd naar het nieuwe jaar. De terugblik geeft tevens aan hoeveel er op fiscaal gebied het afgelopen jaar weer is gebeurd. Wie zou nog willen beweren dat de fiscaliteit saai is? Het belastingrecht is voortdurend in beweging en is daarmee ook een vertaling van de dynamiek van allerlei fiscale ontwikkelingen. Hetgeen hierna is opgenomen is daarvan slechts een selectie, die uiteraard geheel voor rekening van de auteur komt.

De NTFR Opinie van deze week is van mr.dr. J. Ganzeveld. Op een van de donkere dagen voor kerst stond ik weemoedig voor mijn boekenkast met vakliteratuur. Mijn blik viel op de collectie afscheidsbundels van hoogleraren, waaronder de Smeetsbundel uit 1967 en de Van Dijckbundel uit 1988. De verbinding tussen beide bundels is een fiscale grootmeester op het gebied van de inkomstenbelasting: prof.dr. J.E.A.M. (Jan) van Dijck (1923-2012). In de eerstgemelde bundel opstellen staat een bijdrage van zijn hand: ‘Wie geniet het inkomen?’  In de tweede bundel staan opstellen ter ere van zijn afscheid als hoogleraar.

In de NTFR Opinie van deze week gaat prof.dr. O.C.R. Marres in op de vraag of de prima-facie-belemmeringen in strijd komen met het primaire Unierecht. In de literatuur is al diverse malen ingegaan op de verhouding van de earningsstrippingmaatregel (art. 15b Wet VPB 1969) tot het primaire Unierecht. Art. 15b Wet VPB 1969 wordt op fiscale-eenheidsniveau toegepast, zodat salderingsvoordelen kunnen worden behaald. In grensoverschrijdende gevallen blijven die buiten bereik omdat fiscale-eenheidsvorming met een in het buitenland gevestigde groepsvennootschap in beginsel niet mogelijk is. Deze prima-facie-belemmering doet zich ook voor met betrekking tot vaste inrichtingen.