Fiscaal Recht

Kunst in de btw en het douanerecht: het blijft mij fascineren. Ik heb hier al eerder over gepubliceerd,  maar het Regards Photographiques-arrest van het HvJ van 5 september 2019  biedt voldoende nieuwe aanknopingspunten om het onderwerp weer eens af te stoffen en deze Opinie te wijden aan het begrip kunst in het douanerecht en de btw in relatie tot fotografie. Bovendien lijkt het arrest de vraag of peepshows kunnen worden beschouwd als toneelvoorstelling in de zin van Tabel I, post b.14 bij de Wet op de omzetbelasting 1968 (Wet OB 1968) nieuw leven in te blazen.

In de NTFR Opinie van deze week gaat dr. Frederik Boulogne in op de principal purpose test (hierna: PPT). Met de principal purpose test van art. 7 MLI beschikt de inspecteur over een krachtig wapen tegen verdragsmisbruik. De PPT werkt als verplichte minimumstandaard door in nagenoeg alle door Nederland gesloten – en door het MLI gedekte – verdragen. Het venijn van de PPT zit hem in de vrij lichte subjectieve toets (‘een van de voornaamste doelen’) en de gunstige bewijspositie voor de inspecteur.

Met ingang van 1 januari 2019 trad de (lease)accounting-richtlijn IFRS 16 in werking. De richtlijn vervangt IAS 17 volgens welke standaard een operational-leaseovereenkomst enkel tot gevolg had dat de jaarlijks verschuldigde leasetermijnen ten laste van het resultaat konden worden gebracht. Deze verwerkingswijze verschilde in dat opzicht niet van de wijze waarop huurovereenkomsten volgens goed koopmansgebruik de jaarwinst beïnvloeden. Dr. W. Bruins Slot gebruikt deze NTFR Opinie om aandacht te vragen voor de beslissing van de staatssecretaris om het huurders niet toe te staan de huurovereenkomst conform IFRS 16 op de fiscale balans op te nemen.

Het wetsvoorstel ‘Excessief lenen van de eigen bv’ zal in maart 2020 naar de Tweede Kamer gestuurd worden, las dr. D. Molenaar in de Planningsbrief 2020 van het Ministerie van Financiën. Hij was heel benieuwd, want er was veel kritiek op het conceptwetsvoorstel waarover in maart 2019 een internetconsultatie heeft plaatsgehad. Wat gaat er uit de ‘black box’ van Financiën komen, hebben ze zich er iets van aangetrokken? In deze Opinie deelt hij zijn ervaringen en ideeën; misschien kunnen ze nog mee in de overwegingen.

Aangekomen bij het einde van het jaar, neemt prof.mr. G.T.K. Meussen even de tijd om de balans op te maken van het jaar 2019 en een vooruitblik te geven op het jaar 2020. Het einde van het jaar maakt altijd een beetje weemoedig, geeft een besef van het verglijden der jaren, maar maakt ook weer benieuwd naar het nieuwe jaar. De terugblik geeft tevens aan hoeveel er op fiscaal gebied het afgelopen jaar weer is gebeurd. Wie zou nog willen beweren dat de fiscaliteit saai is? Het belastingrecht is voortdurend in beweging en is daarmee ook een vertaling van de dynamiek van allerlei fiscale ontwikkelingen. Hetgeen hierna is opgenomen is daarvan slechts een selectie, die uiteraard geheel voor rekening van de auteur komt.

De NTFR Opinie van deze week is van mr.dr. J. Ganzeveld. Op een van de donkere dagen voor kerst stond ik weemoedig voor mijn boekenkast met vakliteratuur. Mijn blik viel op de collectie afscheidsbundels van hoogleraren, waaronder de Smeetsbundel uit 1967 en de Van Dijckbundel uit 1988. De verbinding tussen beide bundels is een fiscale grootmeester op het gebied van de inkomstenbelasting: prof.dr. J.E.A.M. (Jan) van Dijck (1923-2012). In de eerstgemelde bundel opstellen staat een bijdrage van zijn hand: ‘Wie geniet het inkomen?’  In de tweede bundel staan opstellen ter ere van zijn afscheid als hoogleraar.

In de NTFR Opinie van deze week gaat prof.dr. O.C.R. Marres in op de vraag of de prima-facie-belemmeringen in strijd komen met het primaire Unierecht. In de literatuur is al diverse malen ingegaan op de verhouding van de earningsstrippingmaatregel (art. 15b Wet VPB 1969) tot het primaire Unierecht. Art. 15b Wet VPB 1969 wordt op fiscale-eenheidsniveau toegepast, zodat salderingsvoordelen kunnen worden behaald. In grensoverschrijdende gevallen blijven die buiten bereik omdat fiscale-eenheidsvorming met een in het buitenland gevestigde groepsvennootschap in beginsel niet mogelijk is. Deze prima-facie-belemmering doet zich ook voor met betrekking tot vaste inrichtingen.

De belangstelling voor het maken van afspraken over de draagplicht is de vrucht van de niet beoogde renteaftrekbeperkingen die in 2017 door de toenmalige staatssecretaris van Financiën Wiebes in een Kamerbrief zijn beschreven voor partners die gezamenlijk een huis kopen waarbij de partners een verschillend eigenwoningverleden hebben. Een en ander heeft geleid tot het besluit van 30 januari 2018 waarin is goedgekeurd dat partners hun eigenwoningverleden (desgewenst met terugwerkende kracht tot en met 1 januari 2013) 50/50 onderling kunnen verdelen, mits de partners ook 50/50 een woning hebben gekocht en ook 50/50 de leningen daarvoor zijn aangegaan. Voor zowel gehuwde als ongehuwde partners is het maken van onderlinge afspraken over de onderlinge draagplicht van eigenwoningleningen een goed alternatief.

Op 6 september 2019 heeft de staatssecretaris van Financiën met de Kamerbrief ‘Aanpassing box 3’ de contouren bekendgemaakt van de derde versie van de vermogensrendementsheffing. Het is opnieuw niet gelukt om een belastingheffing op basis van werkelijke rendementen tot stand te brengen. Een nadere beschouwing van box 3.3 brengt daarbij voorts de overduidelijke paradox aan het licht dat de nieuwe vermogensrendementsheffing voor spaarders weliswaar beter aansluit bij het werkelijke rendement, maar dat een bevredigende belastingheffing over vermogensinkomsten voor alle belastingplichtigen in box 3 verder weg is dan ooit. In de NTFR Opinie van deze week licht prof.dr. J.P. Boer deze paradox toe.

Recent heeft de wetgever bij de invoering van een tweetal generieke renteaftrekaftrekbeperkingen verklaard dat de invoering van deze aftrekbeperkingen mede is gegrondvest op het streven om de behandeling van vreemd vermogen meer in overeenstemming te brengen met de behandeling van eigen vermogen. Over dit streven en de introductie van andere renteaftrekbeperkingen in de vennootschapsbelasting, waarbij ook pijler 2 van het Inclusive Framework on BEPS van de OECD en G20 aan de orde komt, gaat de NTFR Opinie van deze week.