De kunst van het subsidiëren

Rechtsbescherming in tenderprocedures: over belanghebbendheid en inzagerecht

De subsidieaanvraag van een cultuurinstelling krijgt een positieve beoordeling, maar wordt toch afgewezen. Zij staat op plaats zeven in de subsidierangorde. Vanwege het subsidieplafond kunnen alleen de eerste zes aanvragen worden gehonoreerd. De instelling start een juridische procedure, waarin zij naast haar eigen afwijzing ook de verleningsbesluiten van drie hoger in de rangorde geëindigde medeaanvragers probeert te betwisten. Het opkomen tegen andermans besluiten uit dezelfde subsidieronde blijkt echter niet mogelijk onder het regime van de Awb. De Afdeling bestuursrechtspraak ziet zich voor een complexe vraag gesteld, die op 15 juli 2015 op creatieve wijze wordt beantwoord.

1. Inleiding ¹

Op 15 juli 2015 deed de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: Afdeling) een uitspraak die wellicht grote consequenties heeft voor subsidieverstrekkers en aanvragers in zogenoemde tenderprocedures. Het geschil draaide om een afgewezen subsidieaanvraag onder de Deelregeling meerjarige activiteitensubsidies Fonds Podiumkunsten 2013-2016 (hierna: Deelregeling).² De aanvraag van Stichting Holland Opera Xpress (hierna: Holland Opera) werd door subsidieverstrekker Fonds Podium Kunsten (hierna: FPK) positief beoordeeld, maar resulteerde desondanks in een afwijzing vanwege haar plaats in de rangorde

en het bereiken van het subsidieplafond. Holland Opera startte een juridische procedure tegen haar eigen afwijzingsbesluit én tegen de positieve besluiten van drie cultuurinstellingen wier aanvragen hoger in de rangorde waren geëindigd. Zij trachtte hiermee de rangschikking te beïnvloeden: een geslaagd beroep zou tot een herschikking van de aanvragen kunnen leiden, waardoor haar aanvraag in de rangorde zou kunnen stijgen en de subsidie binnen handbereik zou komen.

Kernbegrippen als tendersysteem, subsidieplafond, belanghebbendheid en inzagerecht speelden in…