Heruitgifte van erfpacht in Den Haag

Samenvatting

Heffingsmaatstaf overdrachtsbelasting bij heruitgifte van eeuwigdurende erfpacht; waarde tegen 60%.

Tekst

Dit jaar bestaat de stedelijke erfpacht precies honderd jaar. In 1896 besloot de Amsterdamse gemeenteraad met de kleinst mogelijke meerderheid dat uitgifte in erfpacht regel zou worden en dat verkoop gevolgd door eigendomsoverdracht een uitzondering moest blijven. Ik heb begrepen dat dit jaar in Amsterdam ter gelegenheid hiervan een feestelijke bijeenkomst zal worden georganiseerd.

De gemeente Den Haag volgde met het vaststellen van ‘Algemene Voorwaarden voor de uitgifte in erfpacht van gronden van de gemeente 's-Gravenhage 1911’. Met name in de periode van 1911 tot 1923 zijn in de Residentie gronden in erfpacht uitgegeven voor 75 jaar. In 1986, 75 jaar later, is door deze gemeente een nieuwe vorm van erfpacht geïntroduceerd, de zogenaamde eeuwigdurende erfpacht met de mogelijkheid van vooruitbetaling van de canon in één bedrag dat gelijk is aan de grondwaarde.

Van Velten noemt deze vorm van erfpacht ‘een civielrechtelijk monstrum, dat louter dient als publiekrechtelijk beheersinstrument en als zodanig niet thuis hoort in ons burgerlijk recht’ (blz. 85 Preadvies Erfpacht KNB 1995).

In oktober 1995 heeft het Gerechtshof Den Haag twee uitspraken in dezelfde zaak gedaan met betrekking tot heruitgifte in eeuwigdurende erfpacht na afloop van het tijdelijke erfpachtsrecht naar aanleiding van een geschil met de inspecteur over de verschuldigde overdrachtsbelasting.

De casus is als volgt.

Bij notariële akte van 17 december 1992 heeft de gemeente Den Haag ten behoeve van belanghebbende en anderen een recht van erfpacht gevestigd, waarbij de canon is vastgesteld op ƒ 2.772 per jaar. Een bedrag van ƒ 1.056 is toe te rekenen aan belanghebbendes appartement.

…