Lex rei sitae: Een rechtsvergelijkende studie tussen Nederlands en Engels IPR goederenrecht

Inleiding

Goederenrechtelijke verhoudingen worden over het algemeen beheerst door de lex rei sitae, oftewel het recht van de plaats waar het object van de rechtsverhouding zich fysiek bevindt. Voor zover bekend passen alle lidstaten van de Europese Unie de lex rei sitae toe op goederenrechtelijke verhoudingen, in elk geval waar het tastbare zaken betreft.¹ De lex rei sitae dient met name het belang van de rechtszekerheid - men moet ervan uit kunnen gaan dat objecten die zich op het grondgebied van een land bevinden ook beheerst worden door het goederenrecht van dat land - en van de bescherming van de nationale numerus clausus. Het beginsel van de numerus clausus wordt beschouwd als zijnde van openbare orde² en moet dus niet geïnfiltreerd kunnen worden door onbekende buitenlandse rechten. De doeleinden van de lex rei sitae werden duidelijk uiteengezet door het Duitse Bundesgerichtshof in 1996.³

Volgens het BGH is de lex rei sitae met name gericht op rechtszekerheid, vooral voor derden; bescherming van de numerus clausus; en bescherming van crediteuren. Daarnaast doet de lex rei sitae, doordat zij welhaast universeel wordt toegepast, recht aan de Savigniaanse Entscheidungseinklang.⁴

Zoals iedere verwijzingsregel is ook de lex rei sitae bedoeld om het recht aan te wijzen dat van toepassing is op een grensoverschrijdend - in dit geval goederenrechtelijk - geval. Het internationaal privaatrecht (IPR) lijkt er daarbij vanuit te gaan, dat de lex rei sitae regel overal op dezelfde wijze wordt geïnterpreteerd en toegepast. Het feit dat alle landen binnen de EU in beginsel de lex rei sitae regel aanhangen suggereert een uniforme toepassing. Dit is echter misleidend. De lex rei sitae wordt in het…