Ontneming in België
Over de vraag of criminaliteit nog altijd kan lonen...
Criminaliteit zou niet mogen lonen. Zodra een goed door de strafwetgever als besmet goed wordt aangemerkt, komt de verbeurdverklaring om de hoek loeren. Nochtans stellen we vast dat het in België – ondanks bewezenverklaring van het ten laste gelegde feit – nog steeds mogelijk is dat de kwestieuze goederen niet worden afgeroomd. De vraag rijst dan ook of de wetgever door het inbouwen van bepaalde premissen de rechtsfiguur van de verbeurdverklaring niet heeft uitgehold. In deze bijdrage zal worden gefocust op een specifieke vorm van verbeurdverklaring, met name de voordeelsontneming.
1 Inleiding
In België is de ontneming, ook ‘voordeelsontneming’ genoemd, een specifieke vorm van verbeurdverklaring of confiscatie.
Verbeurdverklaring moet worden gedefinieerd als de rechterlijke beslissing die het eigendomsrecht over zaken die te maken hebben met het plegen van een misdrijf aan de veroordeelde ontneemt en toekent aan de Staat, de burgerlijke partij of de belanghebbende derde. De verbeurdverklaring is gericht tegen de delinquent die in voorkomend geval afstand zal moeten doen van het eigendomsrecht op de naar aanleiding van het gepleegde misdrijf besmette goederen. De smet die door het misdrijf op welbepaalde goederen is terechtgekomen, zal door de verbeurdverklaring (kunnen) worden geneutraliseerd. De veroordeelde zal geen enkele eigendomsrechtelijke aanspraak meer kunnen laten gelden op de verbeurdverklaarde zaak: de verbeurdverklaring impliceert immers in principe een ogenblikkelijke en onherroepelijke eigendomsoverdracht1 zodra de rechterlijke beslissing kracht van gewijsde heeft.
Krachtens het legaliteitsprincipe kunnen enkel maar die zaken worden verbeurdverklaard met een wettelijke basis, zelfs wanneer men een causaal verband meent te kunnen ontwaren tussen het goed en het misdrijf. Het Europees Hof voor de…