Open normen en islamitische huwelijken in het Nederlandse recht
1. Inleiding
In Nederland is ongeveer 5% van de bevolking, ruim 800.000 mensen, moslim.2 Dit deel van de bevolking heeft een geloof, cultuur, gewoonten en opvattingen die afwijken van het op de visie van de meerderheid gebaseerde Nederlandse recht. Hiermee is echter niet gezegd dat de islamitische regels ook in strijd zijn met het Nederlandse recht.3 Het Nederlandse recht stelt grenzen. Binnen deze grenzen hebben moslims de vrijheid om hun leven in overeenstemming met het islamitische recht, de sharia, in te richten. Zij zijn onder andere vrij om islamitische huwelijken te sluiten.
Dit betekent niet dat islamitische huwelijken in ons rechtsbestel nooit tot problemen leiden. Rechters worden geconfronteerd met regels, begrippen, belangen en vraagstukken die geen rol spelen bij Nederlandse huwelijken. Zij kunnen de wet, en in het bijzonder de in de wet opgenomen open normen, toepassen in het licht van de islamitische achtergrond van het huwelijk. In deze bijdrage onderzoek ik aan de hand van twee leerstukken of deze benadering op een bevredigende wijze recht doet aan het islamitische karakter van een huwelijk. Een resultaat is in deze context ‘bevredigend’ als het rekening houdt met de islamitische elementen zonder afbreuk te doen aan de bescherming die uitgaat van dwingendrechtelijke Nederlandse regels. Ik beantwoord de volgende vraag: in hoeverre zijn de Nederlandse open normen in staat om recht te doen aan het islamitische karakter van een huwelijk?
De beantwoording van deze vraag is als volgt opgebouwd. Ik begin met een korte algemene beschouwing over de invloed van islamitisch recht op de invulling van open normen (§ 2). Vervolgens bespreek ik twee islamitische…