Personeelstekorten in zorg en onderwijs niet zo raar

Werkgevers in sectoren als zorg en onderwijs weten ineens niet waar ze nieuw personeel vandaan moeten halen. Ze geven hun medewerkers bijvoorbeeld geld om een nieuwe collega aan te brengen. Ook worden medewerkers die zijn vertrokken benaderd met het verzoek om weer terug te komen. Die aanpak is symptoombestrijding. Want hoe is het probleem ontstaan?

De personeelstekorten in de zorg en in het onderwijs hebben voor een deel dezelfde oorzaken: regelzucht, bezuinigingen, werkdruk en een top-downbenadering waardoor medewerkers en professionals veel te veel vastzitten in de korsetten van de respectievelijke ministeries. Door deze korsetten is het werk steeds minder aantrekkelijk geworden.

De oplossing om mensen met lokkertjes te verleiden is symptoombestrijding. En ook hypocriet, omdat heel wat medewerkers zijn vertrokken omdat ze slachtoffer werden van bezuinigingen, reorganisaties en de invoering van allerlei moderne management- en organisatiemodellen. Waarbij de kern was, en is, om die veranderingen zonder al te veel overleg door te voeren en vooral uit te gaan van de beperking van de vrije ruimte en verantwoordelijkheid van medewerkers. Het geloof in de organisatiesystemen en de werkprocessen van de organisatie woog zwaarder dan een gedegen analyse van wat er niet goed zou gaan: medewerkers werden vaak niet betrokken bij de probleem- en doelstellingen achter de veranderingen.

Daarmee wordt ontkend dat werknemers een waardevolle bijdrage zouden kunnen leveren aan het functioneren van (onderdelen van) de organisatie. Als zij serieus genomen zouden worden, zouden werkelijke verbeteringen ontstaan, omdat die vanuit de dagelijkse praktijk voortkomen en bij goed overleg draagvlak zouden opleveren.

Het is deze blinde vlek voor de gevoelens van medewerkers bij de top die bijdraagt aan het…