Self fulfilling prophecy: hoe de overheid criminelen creëert

In deze bijdrage wordt ingegaan op de door de gemeente Amsterdam in 2011 ingevoerde Top600 aanpak en de zeer recente uitbreiding daarvan door het introduceren van de zogeheten Top400 aanpak. Aan de orde komen de criteria waaraan voldaan dient te worden alvorens onder de aanpak te vallen en de omstreden werkwijze die gehanteerd wordt. Voorts wordt ingegaan op de (on)mogelijkheden om plaatsing op de Top600 lijst aan te vechten en de uitkomsten van de tot nu toe gevoerde procedures. De slotsom van deze bijdrage is dat de aanpak Top600 niet effectief is gebleken en dat invoering van de Top400 in de praktijk tot een self fulfilling prophecy leidt.

De term ‘high impact crime’ is een containerbegrip voor strafbare feiten zoals woninginbraken, overvallen en straatroven. In de beleidspraktijk is gebleken dat daar echter ook minder ernstige feiten onder vallen, zoals eenvoudige mishandeling en openlijk geweld tegen personen. Het zou vooral gaan om strafbare feiten die in de samenleving als overlastgevend en onveilig worden ervaren.

De gemeente Amsterdam claimt dat een groep veelplegers actief is die structureel verantwoordelijk is voor deze high impact crimes. Dit is een groep die verantwoordelijk zou zijn voor het grootste deel van de gewelds- en vermogensdelicten in Amsterdam, althans voor het grootste deel van de verrichte aanhoudingen. Daarmee is uiteraard niet gezegd dat alle aanhoudingen terecht zijn. De in het verleden opgelegde straffen en hulpverlening, om herhaling te voorkomen, zouden om meerdere redenen ontoereikend zijn. Niet alleen zou deze groep niet vatbaar zijn voor bepaalde straffen, maar ook zou de hulpverlening geen voet tussen de deur krijgen om de benodigde begeleiding in te zetten. De gemeente Amsterdam heeft…