Vergelijking tussen transportakte en verdelingsakte (I) (1996.34.2326)

In het artikel besteedt Pleysier aandacht aan de consequenties van de eis van art. 3:186 BW (levering bij verdeling) voor vorm en inhoud van een akte houdende toebedeling van een onroerend goed. Allereerst wordt stilgestaan bij de omschrijving van het begrip verdeling van art. 3:182 BW. De auteur bespreekt verschillende mogelijkheden van verdelen. Blijkens de omschrijving is er van een verdeling geen sprake als de erflater het huis aan een der erfgenamen heeft verkocht: de deelgenoten zullen dan aan de erfgenaam - koper dienen te transporteren. Wel is er sprake van een verdeling als de erfgenamen een tot de nalatenschap behorend huis gaan verhuren en die huur verdelen. Volgens Pleysier behoort het huis niet meer tot de onverdeeldheid. De oude gemeenschap is verdwenen, een nieuwe, de maatschap is daarvoor in de plaats gekomen.

Natuurlijk wordt stil gestaan bij de door de formulering van art. 3:186 lid 1 BW veroorzaakte vraag of de verdeling van een ontbonden huwelijksgemeenschap of nalatenschap declaratief is, dus automatisch zakenrechtelijk effect heeft als aan het leveringsvereiste is voldaan, of translatief is, dat wil zeggen alleen maar een titel in de zin van artt. 3:84 en 3:89 lid 2 BW is waarop gewoon een levering moet volgen, met als beoogd rechtsgevolg een overdracht. Op deze controverse wordt ingegaan omdat zal blijken dat deze voor de vraag hoe art. 3:89 BW op de verdeling moet worden toegepast telkens van belang blijkt te zijn. Het Kadaster stelt zich op het standpunt dat de verdeling declaratief van aard is.

Volstaan kan worden met na de toedeling in de akte te vermelden 'aan het leveringsvoorschrift van art. 3:186 BW wordt voldaan door inschrijving van een afschrift (uittreksel) van deze akte in de openbare Registers ten kantore van...'.

A.J.H. Pleysier

Notarisklerk nr 1342, 1996 blz. 133