Voors en tegens van nieuwe ‘afluisterwet’

- Zelfcensuur dreigt door ruime afluisterbevoegdheid

De nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten beperkt de vrijheid van burgers. Bits of Freedom maakt zich grote zorgen en bereid een rechtszaak voor tegen de ‘sleepwet’. ‘We zijn heel blij dat er naast alle oppositie nu studenten zijn opgestaan die mogelijk via een referendum een breed maatschappelijk debat laten ontstaan.’

Toegegeven: er zitten positieve punten aan de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv). Zo is het toezicht op de geheime diensten MIVD en AIVD in de nieuwe wet beter geregeld dan in de huidige situatie. Maar deze positieve punten worden ‘overschaduwd door de enorme uitbreiding van bevoegdheden van de diensten,’ zegt onderzoeker David Korteweg van digitaleburgerrechtenbeweging Bits of Freedom (BoF). Die beweging steunt de initiatiefnemers van het referendum en bereidt zelfs een rechtszaak voor tegen de invoering van de nieuwe wet.

‘De grootste zorg is het sleepnet,’ legt Korteweg uit. De aftapbevoegdheden van de AIVD en de MIVD worden fors verruimd. Waar de diensten tot nu toe alleen gericht data mogen onderscheppen van een doelwit, mogen ze dat straks ook ongericht. ‘In de wet heet dat “onderzoeksopdrachtgerichte interceptie”,’ zegt Korteweg. ‘Dat klinkt heel neutraal, maar het kan betekenen dat alle chatcommunicatie tussen een stad als Utrecht en een gebied in Turkije wordt afgetapt.’

Veel hangt ervan af hoe ruim de afluisteropdracht wordt geformuleerd. Maar de nieuwe afluisterwet biedt wel degelijk de mogelijkheid om hele woonwijken digitaal in de gaten te houden als er zich mogelijk een doelwit schuilhoudt. ‘Als de diensten vermoeden dat er iemand in een wijk contact heeft met een terroristische cel in het buitenland…