Beschermingsbewind, wie is bevoegd? Huurder of bewindvoerder?

Welke rechtshandeling(en) mag een huurder met beschermingsbewind zelfstandig uitvoeren? Wanneer is hij nog handelingsbevoegd? Een huurder, die onder beschermingsbewind stond, leverde 'zijn' woning zó gebrekkig op dat er een schade van € 5.000 resteerde. Vervolgens stelde de bewindvoerder van huurder doodgemoedereerd dat de verhuurder haar had moeten betrekken bij de keuzen die huurder maakte bij zijn oplevering. Dan had zij, bewindvoerder, de schade kunnen beperken! De huurder koos echter bewust voor zijn 'oplossing'. Hij onderschreef dat hij aansprakelijk was voor de schade. Wat nu?

De kantonrechter kan één of meer goederen van een meerderjarige onder beschermingsbewind stellen, met aanstelling van een bewindvoerder. Dat zegt titel 19 van Boek 1 BW (de artikelen 431 t/m 449). Het beheer van bepaalde of alle goederen wordt dan aan een ander opgedragen omdat de rechthebbende zelf daartoe niet (meer) behoorlijk in staat is. Ook verkwisting en/of het hebben van problematische schulden zijn gronden om beschermingsbewind op te leggen. Bewind ontneemt aan de rechthebbende de bevoegdheid om zelfstandig over de onder beheer gestelde goederen te beschikken en beperkt zijn bevoegdheid om daarop verhaalbare schulden te maken. ¹ De rechthebbende kan zo'n bewind niet 'zo maar' herroepen. Zowel het opleggen als het beëindigen ervan vergen een rechterlijk besluit. ²

In het recente verleden is er heel wat afgetobt over de bevoegdheden van een onder beschermingsbewind gestelde huurder. De jurisprudentie was schaamteloos verdeeld! Medio 2013 gaf die situatie een kantonrechter te Arnhem aanleiding tot het stellen van prejudiciële vragen aan de Hoge Raad (art. 392-394 Rv). ³ Dat kan wanneer er een zaakoverstijgend belang is en beantwoording van rechtsvragen bijdraagt aan herstel van rechtszekerheid. Welnu, dat belang was er, zo bleek nu juist uit de verdeelde rechtspraak. En de kans op die verdeeldheid was niet gering, gegeven het feit dat alleen al in 2012 ruim 41.000 verzoeken rond onderbewindstelling aan kantonrechters zijn voorgelegd. De Hoge Raad grossierde in klip en klare antwoorden in het voorjaar van 2014. ⁴ Sindsdien weten we dat de bewindvoerder bij oplevering van het gehuurde de aangewezen persoon is om te beslissen, althans wanneer ook het huurrecht onder bewind is gesteld. Hiermee is deze vraag beantwoord.

Vorderingen

In die Arnhemse zaak vorderde de verhuurder ontbinding van de huur en ontruiming van het gehuurde, na een stevig opgelopen huurschuld en forse waterschade. Verhuurder eiste eveneens wettelijke rente, buitengerechtelijke incassokosten, dagvaardingskosten, griffierecht en salaris van zijn gemachtigde. Huurder werd op 3 december 2012 bij verstek veroordeeld. Daartegen tekende de bewindvoerder verzet aan. Hij vorderde dat alle vorderingen van de verhuurder alsnog zouden worden afgewezen. Sterker nog: verhuurder zou de schade die huurder…