Commentaar op Burgerlijk Wetboek Boek 5 art. 2 (Vermogensrecht)

C.1: Revindicatie

Dit artikel geeft de eigenaar het recht de roerende of onroerende zaak op te eisen van een ieder die de zaak zonder recht houdt. Mogelijke toepassingen van dit artikel bestaan bijvoorbeeld bij vernietiging op grond van artikel 3:52 en 53 BW of nietigheid op grond van artikel 3:43 BW van een (koop)overeenkomst op grond waarvan een zaak geleverd is of bij het opeisen van een onder eigendomsvoorbehoud geleverde zaak, indien de verschuldigde prestatie niet is voldaan, 3:92 BW. Het belang van de revindicatie is gelegen in de mogelijkheid de zaak in het faillissement van de houder of bezitter met een goederenrechtelijke actie als separatist op te eisen. Noodzakelijk voor het slagen van de actie is echter wel dat de op te eisen roerende zaak individualiseerbaar is. Indien de zaak niet is te onderscheiden van identieke zaken bij de houder, dan zal de houder bij gebreke van de mogelijkheid tot het leveren van tegenbewijs door de eigenaar, vermoed worden de zaken voor zich zelf te houden, zie artikel 3:109 BW en op grond van artikel 3:119 BW hebben te gelden als eigenaar van alle zaken. Zie HR Teixeira de Mattos (HR 12 januari 1968, NJ 1968, 274, ECLI:NL:HR:1968:AC2268) gewezen onder het oude recht. Deze uitspraak gaat over het bewijs van eigendom van certificaten die deel uitmaken van een algemene effectenvoorraad. De vier aanwezige certificaten hebben te gelden als eigendom van Teixeira nu deze deel uitmaken van een steeds wisselende effectenvoorraad en niet is vastgesteld kunnen worden dat zij dezelfde zijn als de door de eisers in bewaring gegeven stukken en evenmin dat Teixeira deze is gaan houden voor eisers.

Zie voor revindicatie door de eigenaar die door diefstal het bezit van een roerende zaak verloren heeft artikel 3:86 lid 3 BW.

C.2: Revindicatie van onroerende zaak

De mogelijkheid het gebruik van een onroerende zaak op te vorderen, wordt beperkt door het leerstuk van misbruik van recht zie artikel 5:54 BW. Zie Rb. Dordrecht 14 maart 2007, ECLI:NL:RBDOR:2007:BA1517, waarin een vordering tot revindicatie en amotie is toegewezen. Hierbij ging het om een grensoverschrijdende bebouwing waardoor van het oorspronkelijk 700 m2 belopende perceel het overblijvende gedeelte wordt gereduceerd tot minder dan 500 m2.