De kwalificatie van een aandelenlease-overeenkomst; huurkoopovereenkomst of overeenkomst sui generis
1. Inleiding
Leasing van aandelen is ontstaan vanuit de behoefte in de financiële wereld om het beleggen in aandelen aantrekkelijk te maken voor particulieren zonder eigen vermogen. De afgelopen tien jaar zijn er door verschillende financiële instellingen op grote schaal lease-producten aangeboden. Veruit de grootste aanbieder van deze producten is Dexia Bank Nederland NV als rechtsopvolger van onder meer Legio Lease BV en Bank Labouchere BV.
Uit een onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten blijkt dat er begin 2001 700.000 contracten uitstonden met een marktwaarde van A 6,5 miljard2. De beursmalaise van de afgelopen jaren (met een absoluut dieptepunt op 12 maart 2003 toen de AEX sloot op 217,80 punten ten opzichte van 703,18 punten op 5 september 2000) heeft vele tienduizenden teleurgestelde beleggers ertoe gebracht om een claim in te dienen. Vele beleggers kunnen daarvoor terecht bij de Klachtencommissie Dutch Securities Institute3. Anderen zijn aangewezen op een gang naar de civiele rechter.
Voor het bepalen van de bevoegdheid van de civiele rechter is de kwalificatie van een aandelenlease-overeenkomst van groot belang. Algemeen gesproken, heeft leasing namelijk veel kenmerken van huurkoop. Zou er bij aandelenlease sprake zijn van huurkoop, dan is op grond van art. 93 sub c Rv de sector kanton van de rechtbank bevoegd, geschillen aangaande huurkoopovereenkomsten kunnen immers blijkens dit artikel bij de kantonrechter aangebracht worden, ongeacht het beloop van de vordering.
Indien aandelenlease als huurkoop kan worden beschouwd, dan heeft dit eveneens grote gevolgen voor de beleggers die zonder toestemming van de echtgenoot een aandelenlease-overeenkomst hebben getekend. De partners van deze beleggers kunnen zich immers…