De tweetrapsmaking als instrument

Voor veel mensen is de mogelijkheid om erfbelasting te besparen een goede reden om een testament op te laten stellen of een notaris dan wel adviseur nog eens kritisch naar hun bestaande testament te laten kijken. Na een uitzending van Radar in maart 2010, waarin werd gewezen op de mogelijkheid van een tweetrapstestament om erfbelasting te besparen, nam de vraag naar een dergelijk testament enorm toe. Een testament met tweetrapsmaking is echter ook voor andere doelen bruikbaar. Ook is het niet per definitie voor iedereen de beste oplossing.

Een tweetrapsmaking (voor 1 januari 2003 fideï commis geheten) is een specifieke regeling in een testament waarmee door de erflater meerdere keren over de nalatenschap wordt beschikt. Een standaard tweetrapsmaking in een testament bestaat uit drie onderdelen. Ten eerste een uitdrukkelijke benoeming van één of meerdere personen tot verkrijger onder ontbindende voorwaarde van bijvoorbeeld overlijden (eerste trap). Ten tweede een uitdrukkelijke benoeming van één of meerdere personen tot verkrijger onder opschortende voorwaarde (tweede trap). Ten slotte moet de tweede trap de eerste trap overleven. De tweede trap treedt automatisch in werking als de eerste trap is uitgewerkt en de tweede trap in leven is. De erflater, die ook wel insteller wordt genoemd, kan in de tweetrapsmaking bepalen dat de verkrijging voor de verkrijger die hij het eerst in aanmerking laat komen (eerste trap) eindigt bij overlijden, faillissement of andere op te nemen gevallen. Hij regeert als het ware over de dood heen. De eerste verkrijger die hij benoemt in de tweetrapsmaking wordt de bezwaarde genoemd. De erfgenaam uit de tweede trap wordt de verwachter genoemd. Uiteindelijk verkrijgen zowel de bezwaarde als de…