Hoe ver gaat de verplichting tot rekening en verantwoording?

Naarmate de vergrijzing van de bevolking toeneemt, nemen steeds meer personen door middel van een gevolmachtigde deel aan het rechtsverkeer. Deze gevolmachtigde dient rekening en verantwoording af te leggen. In het onderstaande wordt besproken wat de juridische basis hiervoor is en hoe ver die rekening en verantwoording moet gaan.

1. Inleiding

In veel ruzie-nalatenschappen is een van de elementen de rekening en verantwoording over de uitgaven van erflater die door een gevolmachtigde dan wel verzorgende namens de erflater zijn verricht. Het gaat dan vaak, zoals ook in de onderhavige uitspraak, om enerzijds één van de kinderen die vader of moeder heeft ‘bijgestaan’ gedurende de laatste levensjaren en anderzijds de andere kinderen die van mening zijn dat er toch wel erg weinig van de spaarrekening van hun ouder(s) is overgebleven.

In JBN 1995, nr. 2 schreef ik al over dit onderwerp naar aanleiding van de uitspraak van de Hoge Raad van 2 december 1994 (NJ 1995, 548). Mijn conclusie was toen:

a. dat al vrij snel een beheer aangenomen wordt, wanneer iemand opdrachten uitvoert die het vermogen van anderen, meestal de ouders, betreffen met de daaraan verbonden verplichting van rekening en verantwoording; en

b. dat bij het bepalen van de behoorlijkheid van die rekening en verantwoording met de omstandigheden van het gegeven geval, zoals het bestaan van een nauwe familierelatie, rekening moet worden gehouden.

Eigenlijk staat deze conclusie nog steeds overeind zij het dat deze kwestie in de loop der jaren veelvuldig in de rechtspraak aan de orde is geweest en een nadere invulling heeft gekregen.

2. De casus

Aanleiding tot het schrijven…