Wel of geen morfine bij astma cardiale?

In de laatste versie van het Landelijk Protocol Ambulancezorg, LPA 8.1, heeft morfine en minder prominente rol toebedeeld gekregen bij de bestrijding van dyspneu en angst, die als gevolg van een astma cardiale kunnen optreden. Is morfine het meest voor de hand liggende middel om dyspneu, angst en onrust te bestrijden bij de patiënt met een astma cardiale, of kan er beter worden gekozen voor een benzodiazepine, zoals midazolam? Dit artikel heeft de auteur oorspronkelijk geschreven als afstudeeropdracht van zijn opleiding tot ambulance- verpleegkundige en herschreven na het uitkomen van LPA 8.1.

Astma Cardiale

Astma cardiale kan worden gedefinieerd als een snelle verandering van tekenen en symptomen bij patiënten met chronisch hartfalen of nieuw ontstaan acuut hartfalen. De patiënt wordt plotseling ernstig kortademig in rust, krijgt een bleke, klamme huid en een snelle, reutelende ademhaling. Een astma cardiale treedt op bij linker ventrikel falen, waardoor er een toegenomen druk ontstaat in het pulmonale vaatbed. Er treedt vocht vanuit de bloedbaan in het interstitium en de alveoli, waardoor de patiënt klachten krijgt als tachypneu en ernstige dyspneu, die verergeren in rugligging. Bij auscultatie heeft de patiënt crepitaties die over alle longvelden hoorbaar zijn. De perifere saturatie is meestal gedaald tot onder de 90% wanneer de behandeling begint. Van alle patiënten met een acuut coronair syndroom heeft 15% tekenen van hartfalen¹,².

Naast het toedienen van zuurstof ter verbetering van de oxygenatie, is een belangrijk onderdeel van de behandeling het verlagen van de druk in de arteria pulmonalis en daarmee van de preload. Hiervoor worden in de preklinische setting drie…