"Laat AI je stagiaire niet versuffen"

Generatieve AI is in stilte het populairste studieboek op de rechtenfaculteit geworden. Negen op de tien studenten (92 procent) gebruiken inmiddels AI-tools zoals ChatGPT om arresten samen te vatten, conceptteksten op te poetsen of tentamenvragen uit te pluizen. AI (b)lijkt handig voor studenten, maar er zit een addertje onder het gras. 

AI maakt denkspieren lui

Bovenstaand cijfer is afkomstig van het Higher Education Policy Institute, een denktank uit het Verenigd Koninkrijk die zich richt op het hoger onderwijs. Ook het Massachusetts Institute of Technology deed onderzoek naar het gebruik van AI. Zij lieten drie groepen een SAT-achtige essayopdracht maken: met ChatGPT, met Google of zonder enige hulp. De ChatGPT-groep produceerde weliswaar keurige alinea’s, maar vertoonde de laagste hersenactiviteit op gebieden voor geheugen en kritisch denken.  

Voer je een AI-tool al het zware tilwerk? Dan worden je denkspieren lui. Onderwijspsychologen hebben hier zelfs al een term voor: metacognitieve luiheid.  

Van puzzelen naar knippen-plakken

In de klassieke leerschool puzzelde de stagiair eerst zelf, waarna de patroon corrigeerde. Nu kan een chatbot in tien seconden een plausibel memo uitspuwen. Het gevolg: junioren oefenen minder met analyseren, argumenteren en schrijven. Verbieden helpt niet. Net zoals je een due diligence team om middernacht geen koffie kunt ontzeggen; ze regelen het toch wel.

Wat werkt dan wél?

1. Pilot Universiteit van Amsterdam: een afgeschermde chatbot geeft studenten realtime hints, maar dwingt hen nog steeds hun redeneringen uit te schrijven. Resultaat: gemiddeld drie punten hoger op het midterm (26 versus 23) en meer betrokkenheid.

2. Big-Law: kantoren als K&L Gates, Dechert en Orrick lieten hun summer associates vorig jaar een verplichte AI rijbewijs-training volgen met onderdelen zoals prompts schrijven, bronnen checken en hallucinaties herkennen. In de Verenigde Staten trainen Vinson & Elkins en Goodwin inmiddels hele cohorts in praktisch én ethisch AI-gebruik. De boodschap is steeds: AI is de motor, jij stuurt.

Wat jouw kantoor nú kan doen 

1. Integreer AI in het patroonprogramma. Laat junioren afwisselend zelf schrijven en daarna de AI uitdagen. Bespreek de verschillen samen, uitgaande van de expertise van de patroon.  
2. Maak kwaliteitscontrole zichtbaar. Eis een kort fact-checking logboek bij elk AI geholpen stuk: welke bronnen zijn gecontroleerd, welke fouten gevonden? 
3. Stel nieuwe leerdoelen. Beoordeel prompt­vaardigheden, bronnauwkeurigheid en juridisch oordeel, niet alleen het glimmende eind­document.  

Investeer nú in een degelijk AI-leerplan, zodat je juristen opleidt die sneller leveren én tegelijkertijd scherper blijven denken. Blijf je hangen in ‘AI is slechts een hype!’ of ‘AI lost alles op’, dan houd je straks autocorrect-juristen over: de vorm klopt, maar de diepgang ontbreekt. Cliënten prikken daar zo doorheen. De keuze is aan jou. 

Benieuwd wat juridische AI voor jou kan betekenen? Maak kennis met onze juridische AI-tool GenIA-L!

Over de auteur   
Koen Aarns is AI Product Owner bij Lefebvre Sdu. Hij werkt continu aan het nog slimmer maken van GenIA-L: de gespecialiseerde AI-tool voor juristen en fiscalisten.