De systeemtheoretische benadering in mediation

In dit artikel wordt mediation benaderd vanuit het systeemtheoretisch perspectief. De systemische mediator richt zich op het doorgronden en beïnvloeden van het interactiepatroon van de partijen in een conflict en de rol van de context waarin het conflicterende gedrag wordt vertoond. Joep Choy bespreekt zes systemische interventies en laat met veel voorbeeldvragen zien hoe dat kan klinken.

De systeemtheorie is een algemene wetenschapstheorie, die haar oorsprong kent in de biologie, maar die later in vele vakgebieden is toegepast. De grondlegger van de algemene systeemtheorie, Ludwig von Bertalanffy, definieert een menselijk systeem als een groep mensen die onderlinge samenhang en wederkerige afhankelijkheid vertonen en die als subsysteem weer onderscheiden kunnen worden in een groter systeem. Het (kern)gezin kan opgevat worden als een sub­systeem binnen het gehele familiesysteem en een afdeling als subsysteem binnen de gehele organisatie. De systeemtheorie vormt al veertig jaar hét referentiekader voor gezinstherapeuten en in de laatste decennia wordt de systeemtheorie in toe­nemende mate gehanteerd om de samenhang en wisselwerking tussen actoren in organisaties te doorgronden. Ook in coaching en mediation wordt veelvuldig gebruik gemaakt van de systeemtheorie. De focus van de systemische mediator ligt op het doorgronden en het beïnvloeden van het interactiepatroon van de strijdende partijen, alsmede op de context waarbinnen dit patroon zich manifesteert. ¹ Om dit patroon te kunnen zien, richt de systemische mediator zijn blik op de effecten van het gedrag van partijen: het gedrag van de een wordt als reactie op het gedrag van de ander gezien (en vice versa). Op die manier worden beide partijen als het ware ‘ontschuldigd’ en probeert de systemische mediator te voorkomen dat partijen telkens…