Ook de rechter geeft drie sterren!

In een eerdere bijdrage aan dit tijdschrift getiteld “Alleen de Guide de Michelin geeft drie sterren!” (FTV oktober 2004) uitte ik mijn zorgen over de door velen verdedigde mogelijkheid de bevoegdheden van de afwikkelingsbewindvoerder zodanig uit te breiden, dat deze de nalatenschap zelfstandig en naar eigen inzicht kan verdelen.

Aanleiding voor mijn Podiumbijdrage was het voor de jaarlijkse ledenvergadering van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie uitgebrachte preadvies “Bewind en aan bewind verwante vormen” van 2004. Het desbetreffende FTV-nummer was aan dit preadvies gewijd. Daarin had de preadviseur F.J.W.M. Schols zich op het standpunt gesteld, dat de erflater wel degelijk aan de afwikkelingsbewindvoerder de bevoegdheid kan verlenen de nalatenschap zelfstandig en naar eigen inzicht te verdelen. Het ging en gaat mij er niet om dat ik van mening zou zijn dat de erflater de meeromschreven bevoegdheid juridisch-dogmatisch niet zou kunnen verlenen, maar ik deelde de zorgen van W.G. Huijgen (WPNR 2004/6587) en de twijfels van W. Kleijn (JBN 2003, nr. 24).

De rechter zou art. 4:171 BW immers ook beperkt kunnen uitleggen, waardoor de hiervoor omschreven ruime opvatting in rechte geen steun zou vinden. De gronden waarop ik mijn zorg stoelde dat die kans aanwezig was, heb ik in mijn voormelde bijdrage uiteengezet. Het notariaat moest mijns inziens niet het risico lopen, dat de rechter de ruime - weliswaar heersende - leer zou afwijzen. Ik vreesde voor een aansprakelijkstelling van de notaris, die weliswaar de heersende leer volgt, maar welke laatste in rechte geen navolging vindt (vgl. HR 30…