Commentaar op Burgerlijk Wetboek Boek 7 art. 640 (Arbeidsrechtartikelsgewijs)

C.1: Reikwijdte van de afkoopmogelijkheid

Art. 7:640 lid 1 BW verbiedt het afkopen van vakantieaanspraken. Het tweede lid van dat artikel laat afkoop toe, voor zover het vakantieaanspraken betreft die het in art. 7:634 bedoelde minimum te boven gaan. De wetgever stelde zich aanvankelijk op het standpunt dat in enig jaar niet-genoten wettelijke vakantieaanspraken in een volgend jaar konden worden afgekocht. Volgens het Hof van Justitie komt de wettelijke vakantieaanspraak evenwel niet voor afkoop in aanmerking, anders dan bij het einde van het dienstverband. De mogelijkheid tot afkoop vormt namelijk een met de richtlijn onverenigbare prikkel tot het niet-opnemen van vakantie.¹ Het arrest van het Hof van Justitie heeft de afkoop van vakantiedagen bemoeilijkt. Omdat elke opgenomen vakantiedag onder de oude vakantiewetgeving deels wettelijk en deels bovenwettelijk was, was het aantal vakantiedagen dat voor afkoop in aanmerking kwam, lastig te bepalen.² Sinds de nieuwe vakantiewet is dit vereenvoudigd: omdat wettelijke en bovenwettelijke dagen op een ander tijdstip verjaren of vervallen, neemt de werknemer (in elk geval m.b.t. aanspraken die na 1 januari 2012 zijn ontstaan) eerst de wettelijke dagen op.³

C.2: Omvang schadevergoeding

Art. 7:640 BW spreekt van een schadevergoeding. Art. 6:95 e.v. BW zijn dan ook van toepassing. Uit de parlementaire geschiedenis blijkt dat de schadevergoeding is opgebouwd uit twee componenten: (i) het loon tijdens vakantie, en (ii) de waarde van het recht op vrijaf. Dit uitgangspunt is tevens tot uitdrukking gebracht in art. 7:641 BW, op grond waarvan een werknemer resterende vakantieaanspraken bij zijn oude werkgever krijgt uitbetaald, en deze (zonder recht op loon) bij een nieuwe werkgever kan genieten.⁴ Zie voor de inhoud van het looncomponent het commentaar bij art. 7:639 BW. Voor het bepalen van de waarde van het recht op vrijaf bestaan geen aanknopingspunten. In de praktijk wordt dan ook – naast het reguliere loon – het loon uitbetaald dat de werknemer over die dagen zou hebben genoten.⁵

Art. 7:645 jo. 7:640 BW beletten dat voor de werknemer nadelige afspraken kunnen worden gemaakt. Het is dan ook niet toegestaan vakantieaanspraken af te (laten) kopen tegen een lager bedrag dan de schadevergoeding. Voorts is het niet toegestaan dat een vergoeding voor vakantiedagen reeds in het loon is inbegrepen.⁶ Hetzelfde geldt voor het verrekenen van teveel betaald loon met door de werknemer opgebouwde vakantiedagen.⁷ Zie ook het anti-oppotbeding bij het commentaar op art. 7:642 BW.