Commentaar op Grondwet art. 110 (WOB)
Commentaar is bijgewerkt tot 24-07-2017 door mr. M.L.M. van der Loop
Artikel 110 Tekst van de hele regeling
De overheid betracht bij de uitvoering van haar taak openbaarheid volgens regels bij de wet te stellen.
A: Inleiding
Wat betreft wetsgeschiedenis en jurisprudentie tot heden bijgewerkt.
B: Wetstechnische informatie
Voor de wetstechnische informatie verwijzen wij u naar de wetstechnische informatie van de regeling.
C: Kernproblematiek
Artikel 110 is in 1983 in de Grondwet opgenomen. In de grondwet van 1972 stond nog geen algemene openbaarheidsbepaling. Het artikel vormt het sluitstuk van de bijzondere bepalingen over openbaarheid, zoals die met betrekking tot de vertegenwoordigende lichamen en de rechtspraak.
Hoewel de bepaling wel karaktertrekken heeft van een (klassiek) grondrecht ligt de nadruk op de opdracht aan de wetgever regels te stellen. Er valt aan de bepaling dan ook geen rechtstreeks recht op openbaarheid van overheidsinformatie te ontlenen buiten hetgeen in de wet is geregeld. Dit is ook de reden dat het artikel in het hoofdstuk ‘Wetgeving en bestuur’ is opgenomen en niet in hoofdstuk 1 van de Grondwet, het hoofdstuk waarin de grondrechten zijn opgenomen.
In de grondwetsgeschiedenis is vooral aandacht voor de participatie van burgers bij (de totstandkoming van) het overheidsbeleid als doel van de openbaarheid. Openbaarheid als middel tegen corruptie en willekeur van overheidsoptreden krijgt nauwelijks aandacht.
Het begrip overheid is breder dan het begrip bestuursorgaan. Ook de organen die in artikel 1:1 lid 2 Algemene wet bestuursrecht zijn opgenomen vallen hieronder.
Uit de grondwetsgeschiedenis blijkt verder dat het begrip ‘taak’ niet beperkt opgevat moet worden. Het gaat om het overheidsoptreden in al zijn facetten. Ook het begrip ‘openbaarheid’ moet ruim geïnterpreteerd worden. Het betreft zowel procedurele, dat wil zeggen in het kader van het proces van beleidsvoorbereiding, als niet-procedurele openbaarheid, de taakuitoefening in het algemeen.
De Wob is de algemene wet waarmee de wetgever de grondwettelijke opdracht heeft uitgevoerd, maar er zijn natuurlijk tal van andere wetten die (deels) gebaseerd zijn op artikel 110 van de Grondwet.
D: Jurisprudentie uitgebreid
Bij dit artikel is nog geen belangrijke jurisprudentie aanwezig.
E: Jurisprudentie nieuw
Meest recente jurisprudentie over Grondwet artikel 110.
F: Literatuurverwijzing
Bij dit artikel is nog geen belangrijke literatuur aanwezig.