De dertigdagenclausule; hoezo dertig dagen?!

Samenvatting

De dertigdagenclausule wordt in testamenten onder meer ingezet om meervoudige heffing van successierecht binnen een korte periode te voorkomen.
De auteur stelt zich de vraag wat de mogelijkheden zijn voor het oprekken van de termijn van dertig dagen. Voorgesteld wordt het probleem van de rechtsonzekerheid die de verlenging van de termijn veroorzaakt, te ondervangen met behulp van een voorwaardelijk vruchtgebruiklegaat aan de verkrijger onder ontbindende voorwaarde. Een correcte redactie van de dertigdagenclausule moet voorkomen dat successierechtelijk een fideï-commissaire making wordt geconstateerd.

Tekst

De dertigdagenclausule is een vermogensplannings-instrument bij uitstek. De clausule houdt de bepaling in dat als de erfrechtelijke verkrijger de erflater minder dan dertig dagen overleeft, deze geacht wordt gelijktijdig met de erflater te zijn overleden en niet in diens nalatenschap op te komen. De verkrijger erft dus onder de ontbindende voorwaarde dat deze de erflater niet dertig dagen overleeft. Bij overlijden binnen dertig dagen vervalt de erfrechtelijke verkrijging van rechtswege.

Door het successierechtelijk ertussenuit laten vallen van een erfgenaam of legataris die kort na de erflater overlijdt, wordt beoogd meervoudige vererving van hetzelfde vermogen (en dus dubbele successieheffing) te voorkomen. Artikel 53 lid 1 van de Successiewet bepaalt immers dat op verzoek vermindering van het successierecht wordt verleend als ten gevolge van de vervulling van een voorwaarde wijziging wordt gebracht in de persoon van de verkrijger of het verkregene. Omdat de verkrijger achteraf gezien geen recht had op hetgeen deze uit de nalatenschap verkreeg, wordt het over de verkrijging verschuldigde successierecht verminderd tot nihil. Zie echter hierna onder ‘redactie van de overlevingsclausule’! Per saldo wordt slechts successierecht geheven van degene die door het intreden van de ontbindende voorwaarde als…